اسکریپر چیست و چه کاربردهایی دارد؟
اسکریپر چیست و چه کاربردهایی دارد؟
معرفی اسکریپر
اسکریپر یکی از ماشین‌آلات مهم در پروژه‌های عمرانی و به‌ویژه پروژه‌های راهسازی است. این دستگاه‌ها توانایی انجام عملیات مختلفی همچون حفاری، حمل، بارگیری و تخلیه مواد را دارند و قادرند این کارها را در مسافت‌های متوسط تا زیاد انجام دهند. اسکریپرها معمولاً به‌عنوان یک گزینه اقتصادی برای پروژه‌های برون‌شهری توصیه می‌شوند. این ماشین‌ها در مناطقی که زمین نسبتاً صاف و عاری از سنگ‌های درشت است، بهترین عملکرد را دارند. در واقع، اسکریپرها به‌عنوان ماشین‌های حفاری در نظر گرفته می‌شوند که کارایی بالاتری نسبت به بولدوزرها در برخی از پروژه‌ها دارند.
اسکریپرها به‌طور خاص برای تسطیح زمین و انجام کارهایی که استفاده از بولدوزر در آن‌ها اقتصادی نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلیل انتخاب اسکریپر در این شرایط، توانایی آن‌ها در حمل مواد با فاصله متوسط است، جایی که استفاده از ماشین‌آلات دیگر یا به‌ویژه بولدوزرها اقتصادی نخواهد بود.
انواع اسکریپر
اسکریپرهای چرخ زنجیری و چرخ لاستیکی
اسکریپرها می‌توانند دارای چرخ زنجیری یا چرخ لاستیکی باشند. زمانی که زمین نرم باشد و فاصله حمل کم، از اسکریپرهای چرخ زنجیری استفاده می‌شود. این نوع اسکریپرها معمولاً در مسافت‌های 100 تا 120 متر بهترین عملکرد را دارند. اما در صورتی که فاصله حمل بیش از 300 متر باشد، اسکریپرهای چرخ لاستیکی انتخاب مناسب‌تری خواهند بود.
دسته‌بندی اسکریپرها بر اساس نوع موتور
اسکریپرها همچنین بر اساس نوع موتور به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- اسکریپرهای خودگردان: این اسکریپرها دارای موتورهای مستقل برای تولید نیروی حرکتی هستند.
- اسکریپرهای کششی: این اسکریپرها توسط تراکتورها کشیده یا هل داده می‌شوند تا عملیات خود را انجام دهند.
انواع مختلف اسکریپرها
- اسکریپرهای تک موتوره (Single-Engine Wheeled Scrapers)
- اسکریپرهای تک موتوره دو محوره از یک تراکتور تک محوره استفاده می‌کنند و به دلیل مسئله تعادل، این تراکتور بدون اسکریپر حرکت نمی‌کند. این مدل‌ها برای کارهای سبک‌تر مناسب هستند.
- اسکریپرهای دو موتوره با جفت محور متحرک (Dual-Engine Wheeled Scrapers)
- اسکریپرهای دو موتوره با جفت محور متحرک، هم چرخ‌های تراکتور و هم چرخ‌های اسکریپر را به حرکت در می‌آورند. این اسکریپرها به دو موتور مجهزند که نیروی کششی بیشتری نسبت به اسکریپرهای معمولی دارند و برای کارهای سنگین‌تر مناسب هستند.
- اسکریپرهای یک سر گیردار (دو محوری)
- این نوع اسکریپرها از تراکتوری با یک محور استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها مقاومت کمتری دارند و قابلیت مانور بیشتری نسبت به اسکریپرهای سه محوره دارند.
اگر میخواهید با گریدر و کاربرد های آن اطلاعات کسب کنید میتوانید مقاله آشنایی با گریدر و کاربرد آن در راهسازی را مطالعه کنید.
- این نوع اسکریپرها از تراکتوری با یک محور استفاده می‌کنند. این دستگاه‌ها مقاومت کمتری دارند و قابلیت مانور بیشتری نسبت به اسکریپرهای سه محوره دارند.
- اسکریپرهای کش-واکش (Push-Pull Scrapers)
- اسکریپرهای کش-واکش دارای جفت محور متحرک هستند که می‌توانند دو اسکریپر را برای بارگیری به هم وصل کنند و به‌طور همزمان عمل کنند.
- اسکریپرهای بالابر (نقاله‌دار) (Elevating Scrapers)
- این اسکریپرها برای بارگیری به‌جای تراکتور کمکی از یک بالابر نصب‌شده در روی جام استفاده می‌کنند که خاک را به داخل جام منتقل می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که فرآیند بارگیری سریع‌تر و آسان‌تر انجام شود.
- اسکریپرهای سه محوره (Three-Axle Scrapers)
- اسکریپرهای سه محوره که با یک تراکتور چهارچرخ کشیده می‌شوند، نسبت به اسکریپرهای دو محوره پایداری بیشتری دارند و این ویژگی باعث می‌شود که سرعت عملیات در مسیرهای طولانی افزایش یابد.
- اسکریپر سوراخ‌کن (Auger Scrapers)
- اسکریپرهای سوراخ‌کن از یک مته در حال دوران در مرکز جام استفاده می‌کنند تا مواد را از لبه‌های برنده به راحتی به داخل جام منتقل کنند.
اجزای اصلی اسکریپر
از مهم‌ترین بخش‌های اسکریپر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جام (Bowl): بخش اصلی اسکریپر که مواد در آن جمع‌آوری می‌شود.
- محفظه جلویی جام (Apron): بخش جلویی جام که خاک را در داخل جام نگه می‌دارد.
- صفحه تخلیه‌کننده جام (Ejector): بخش‌هایی که مواد را از داخل جام به بیرون می‌ریزند.
نکات مدیریتی برای انواع اسکریپرها
برای استفاده بهینه از اسکریپرها باید نکات خاصی در نظر گرفته شود:
- اسکریپرهای تک محوره در جاده‌های صاف و طولانی مناسب‌تر هستند و از سایر انواع کارآمدتر خواهند بود.
- اسکریپرهای سه محوره در جاده‌های ناهموار و طولانی عملکرد بهتری دارند.
- اسکریپرها باید تا حد ممکن در سرشیب‌ها بارگیری شوند تا نیروی واکشی کاهش یابد.
- برای جدا کردن خاک‌های سخت، بهتر است از ردیف‌کن‌ها یا ریزش‌دهنده‌ها پیش از بارگیری استفاده شود.
- جاده حمل باید به‌خوبی نگهداری شود. به‌کارگیری یک گریدر در جاده‌ها می‌تواند باعث افزایش تولید اسکریپرها شود.
- جاده حمل باید به‌اندازه کافی عریض باشد تا حمل با سرعت بالا بدون خطر انجام گیرد.
نتیجه‌گیری
اسکریپرها ماشین‌آلاتی با کاربرد بسیار گسترده در پروژه‌های عمرانی و به‌ویژه راهسازی هستند. این دستگاه‌ها با توانایی‌های متعدد خود مانند حمل مواد در مسافت‌های طولانی، بارگیری و تخلیه، به یکی از اساسی‌ترین ابزارها در صنعت ساخت‌وساز تبدیل شده‌اند. بسته به نوع پروژه و شرایط جغرافیایی، انتخاب نوع مناسب اسکریپر می‌تواند تأثیر زیادی در بهینه‌سازی عملکرد و کاهش هزینه‌ها داشته باشد.
